2 NİSAN DÜNYA OTİZM FARKINDALIK GÜNÜ
Balıkesir İl Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Serkan Kadir Keskin 2 Nisan Bünya Otizm Farkındalık günüyle ilgili basın açıklamasında bulundu.
Keskin açıklamasında şunları söyledi:
Otizm spektrum bozukluğu (OSB) doğuştan gelen, yaşamın ilk üç yılında belirti veren, sosyal-iletişimsel alanda belirgin yetersizlikleri olan, sınırlı, tekrarlayıcı davranışlar ve ilgi alanları ile seyreden bir bozukluktur. Otizmin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte oluşumunda genetik ve çevresel faktörler rol oynamaktadır. Otizmin çocuk yetiştirme özellikleriyle ya da ailenin ekonomik koşullarıyla hiçbir ilişkisi yoktur; bu nedenle otizm spektrum bozukluğuna her toplumda, ırkta ve ailede rastlanmaktadır. Erkeklerde kızlardan 3-4 kat daha yaygın olarak görülmekte; ancak kızlarda durum daha ağır seyretmektedir.
3 Yaştan Sonra Görülen Otizm Belirtileri
- Kısıtlı taklit becerisi
- Yüz ifadesinde kısıtlılık
- Yalnızlığı tercih etme
- Oyun ilişkilerinde isteksizlik
- Yaşıtları gibi oyun oynayamama
- Konuşma dilinin gelişmesinde aksama
- Algılayıcı dilde problemler (komut alma)
Tanı Süreci
- Otizm tanısı çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanları tarafından konulmaktadır.
- Otizm tanısı için biyolojik bir kriter yoktur. Aileden alınan bilgi, gelişim testleri ve klinik gözlem ile tanı konulur.
- Erken yaşlarda tanı koymak eğitime bir an önce başlanılması için çok önemlidir.
Otizm sıklıkla yaşam boyu süren bir durumdur. Hastalığın gidişini zeka düzeyi, erken yaşta dil becerilerinin gelişimi, belirti şiddeti, eşlik eden bir hastalığın olup olmaması, erken tanı ve eğitim belirlemektedir.
Otizmin Görülme Sıklığı
Amerika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin verilerine göre 2006 yılında her 150 çocuktan 1’inin otizm tanısı aldığı tahmin edilirken, elde edilen son verilere göre her 36 çocuktan 1’inin otizm tanısı aldığı tahmin edilmektedir.
Tedavi
Otizmde tedavi, uygun eğitsel yaklaşımdır. Tedavide amaç bağımsız yaşam becerilerini artırmak, sosyal iletişimi kuvvetlendirmek, ilgi alanlarını genişletmek ve problem oluşturan davranışları en aza indirmektir. Bu konuda da yoğun eğitimin önemi dikkat çekmektedir. Ev eğitim programları ve ebeveyn eğitimleri mutlaka sürece dahil edilmelidir. Otizmin ilaç tedavisi bulunmamakla birlikte eşlik eden diğer sorunların hafifletilmesi için ilaç desteği kullanılabilmektedir.
Sağlık Bakanlığı tarafından otizmde erken tanı konulabilmesi için 18-36 Ay Otizm Spektrum Bozukluğu Tarama ve Takip Programı yürütülmektedir. Bu kapsamda aile sağlığı merkezlerinde 18-36 ay arasındaki otizm riski açısından değerlendirilen çocuklarda risk saptandığı takdirde çocuklar ilçe sağlık müdürlüklerinde görev yapmakta olan psikolog ve çocuk gelişimcilere yönlendirilmektedir. Psikolog ve çocuk gelişimciler tarafından riskli çocuklara M-CHAT uygulaması ve gerekli değerlendirmeler yapılmakta, değerlendirme sonucunda risk tespit edilen çocuklar randevusu alınarak çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanına yönlendirilmektedir. İlk aşamadan itibaren risk tespit edilen çocukların tanı ve tedavi süreçleri Müdürlüğümüz ve Bakanlığımız tarafından takip edilmektedir. Tarama programı ile erken yaşta riskli olgular tespit edilebilmekte ve erken tanı ile bir çocuğun hayatı değişebilmektedir.
